Bezpieczeństwo w górach.
Wybierając się w góry musimy pamiętać, że jesteśmy tam narażeni na liczne niebezpieczeństwa. Zachowanie się w górach i poznanie zasad bezpieczeństwa to pierwszorzędna sprawa przed wyjściem na szlak. W górach zdarza się wiele różnych wypadków, w tym śmiertelnych. Pamiętajmy, że to my sami stanowimy dla siebie największe zagrożenie. Najczęstszymi przyczynami wypadków są: brawura, brak wyobraźni, lekkomyślność, nieznajomość gór, złe przygotowanie. Na nasze bezpieczeństwo w górach wpływa bezpośrednio niejednokrotne załamanie się pogody. Pogoda może załamać się gwałtownie i bez ostrzeżeń.
Zanim wyruszymy na szlak górski zastanówmy się czy jesteśmy do tego dobrze przygotowani. Poddajmy ocenie, warunki jakie panują w dany rejonie, nasze zdrowie i naszych towarzyszy.
Przygotowanie planu trasy jest jak najbardziej wskazane. Jeżeli jesteśmy w schronisku to warto porozmawiać z gospodarzami schronisk, lub autochtonami 🙂
Pamiętajcie żeby przed wyjściem tym bardziej w wysokie góry pozostawić komuś informację o waszym wyjściu, zaplanowanej trasie i godzinie teoretycznego powrotu, np. w recepcji schroniska, właścicielom ośrodka, ludziom u których wynajmujemy pokój. Pamiętajcie, że w taki sposób zapewnimy sobie szybką pomoc w razie jak by się coś stało. Postarajcie się nie zmieniać zaplanowanej wcześniej drogi.
Nie wychodźcie w góry w późnych godzinach popołudniowych. Pamiętajcie że trasę trzeba zaplanować dostosowując ją do własnych możliwości, chodzi tutaj o tempo poruszania się w danym terenie. Przecież nie wyjdziemy na szlak który zajmuje teoretyczne 7 godzin przejścia o godzinie 13 lub 15. Musimy mieć jeszcze czas na powrót jak jest dobra widoczność. Jak stwierdzicie, że nie starczy Wam czasu na wejście to zawróćmy, przecież zawrócenie ze szlaku to nie wstyd, tylko świadczy to o zdrowym rozsądku i o tym, że źle zaplanowaliśmy wyjście. Pamiętajcie, ze zdrowy rozsądek to podstawa.
Uważajcie żeby nie strącać kamieni, przecież pod nami mogą być ludzie, jeżeli już coś potrącimy to można krzyknąć: UWAGA KAMIEŃ. Po za takimi zajściami i nie krzyczymy w górach, może to być niebezpieczne i nierozsądne. W górach na szlaku krzyczą tylko Ci co potrzebują pomocy.
Jest kilka podstawowych zasad, które każdy wybierający się w góry powinien poznać. Na co trzeba uważać ?
Opady mogą nam utrudnić życie, mogą być bardzo obfite, intensywne i długotrwałe. Zapewnią nam przemoczenie i wychłodzenie. Utrudniają poruszanie się na szlaku i w terenie skalnym. Skała robi się śliska i bardzo niebezpieczna, czasami dochodzi do tego, że nie możemy zejść i niemożliwe jest wydostanie się z trudnego miejsca, czeka nas wtedy tak zwany KIBEL. Znane są przypadki, gdzie osoby zatrzymane przez załamanie pogody nie mogły się wydostać przez kilka dni. Opady mogą występować w postaci deszczu, śniegu i gradu. Pamiętajcie, żeby przed wyjściem w góry sprawdzić prognozę pogody. Podczas wędrówki obserwujcie niebo i zjawiska pogodowe. Jeżeli widzicie, że pogoda zaczyna się zmieniać i zdecydowanie się pogorszy to zawróćcie, nie starajcie sie za wszelką cenę zrobić tego, co sobie zaplanowaliście, przecież zawsze możecie wrócić za jakiś czas na ten szlak. Zabierzcie ze sobą odzież przeciwdeszczową.
Burza kiedy nas zaskoczy w górach, co jest bardzo niebezpieczne, nie powinna wywoływać paniki, tzn. prowadzić do ucieczki w bliżej nieokreślonym kierunku. Jeżeli jest to możliwe to unikajcie wolno rosnących drzew, szczytów, grani, cieków wodnych, stawów, podnóża ścian skalnych (bezpieczna odległość od skały to 1,5 metra), metalowych przedmiotów, takich jak łańcuchy, drabinki i klamry. Można też przeczekać burzę siadając na plecaku w pozycji kucznej. Mówi się też, że podczas burzy należy wyłączyć telefon komórkowy.
Miejscami bezpiecznymi do przeczekania burzy są doliny, kotliny (generalnie obniżenia terenu). Jeżeli widzimy lub wiemy, że zbliża się burza, powinniśmy skrócić naszą wycieczkę o ile jest to możliwe.
Zimno jest szczególnie niebezpieczne. Niska temperatura może być przyczyną wyziębienia organizmu i zamarznięcia. Zimno może powodować odmrożenia i prowadzić do hipotermii. Jest niebezpieczne dla naszego samopoczucia, sprawności, odporności organizmu i zdrowia . Przed niską temperaturą możemy się chronić używając odpowiedniej odzieży i dobrze się odżywiając. Dużą część ciepła tracimy przez głowę, pamiętajcie aby zabrać ze sobą czapkę a na ręce założyć rękawiczki. Przebywanie w mokrych lub wilgotnych ciuchach może być niebezpieczne, zaleca się zmianę ich na coś suchego. Pamiętajcie też o stopach, nie możemy dopuścić do ich wychłodzenia. Gdy dojdzie do dużego wyziębienia, może dojść do apatii. Jak zauważymy to u siebie lub partnera, nie możemy absolutnie dopuścić do zaśnięcia. Jeżeli znajdziecie się w takiej sytuacji lub znajdziecie kogoś w takim stanie, niezwłocznie wezwijcie pomoc. Warto pamiętać, że temperatura suchego powietrza wraz ze wzrostem wysokości o 100m spada o 1 st. a powietrza wilgotnego o 0,5 st.
Słońce. Działanie słońca może stworzyć wiele problemów. Szczególnie niebezpieczne mogą być oparzenia i przegrzanie organizmu. Skutkiem takiego przegrzania może być ból głowy, zbieranie się na wymioty, czerwona twarz, zaburzenia wzroku i słuchu. W takim przypadku powinniśmy taką osobę odizolować od słońca i podawać wodę np. z solą. Nie podajemy płynów, gdy osoba wymiotuje. Zabierzmy ze sobą krem z filtrem UV okulary przeciwsłoneczne a latem nośmy coś na głowie.
Wiatr może być bardzo gwałtowny porywisty, przez to bardzo niebezpieczny. Potrafi wiać z wielką prędkością i zwianie nas z grani lub ze szlaku nie sprawi mu żadnego problemu. Szczególnie silny jest na graniach, szczytach i przełęczach. Silny wiatr może powodować schodzenie lawin. W czasie wiatru bardzo łatwo stracić ciepło i się wyziębić. Może być przyczyną obniżenia sprawności fizycznej organizmu powodując złe samopoczucie i napięcie nerwowe, szczególnie wysoko w górach. Przed wychłodzeniem chronimy się używając ciepłej i wiatrochronnej odzieży.
Mgła może znacznie ograniczyć widoczność i orientację w terenie, rozproszyć promienie i fale akustyczne. Pozbawia nas oceny ukształtowania terenu, co może prowadzić do zabłądzenia i zejścia ze szlaku, kończąc śmiertelnym wypadkiem. W takim przypadku musimy być bardzo czujni i szczególnie uważać. Jeżeli podczas mgły widoczność jest zerowa to zaniechajmy dalszego poruszania się (dosłownie).
Spadające kamienie. W górach często można zaobserwować spadające kamienie. Rzadko kiedy spadają same. Przeważnie zrzucane są przez turystów. Można to zaobserwować w węższych formacjach skalnych i na stromych zboczach. Jeżeli widzicie spadający kamień to zajdźcie mu z drogi. W miarę możliwości stańcie pod jakąś przewieszką, półką skalną. Jeżeli strącimy przez przypadek jakiś kamień to ostrzeżmy ludzi pod nami i krzyknijmy ,,UWAGA KAMIEŃ”. Nie zrzucajcie umyślnie kamieni. Pamiętajcie, że za nami może ktoś iść.
